به گزارش خبرنگار صنفی - آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در مسئله پایان نامه نویسی دانشجویان همواره به دو مشکل اساسی برخورد می کنند؛ 1- نحوه تدوین 2- نحوه نگارش؛ منظور از تدوین پایان نامه همان قالب و فصل بندی ها است که در پس از پایان این دوره در گزارش های بعدی به آن اشاره خواهد شد.
اما در مسئل نحوه نگارشی که بیشترین مشکل دانشجویان با این بخش است، تعداد زیادی از افراد مجبور می شوند برای نگارش مطلب با نرم افزار ورد بدنبال فرد و یا جایی باشند که بتوانند با زبان دانشجویی مشکل خود را حل کنند.
سعی داریم طی چند گزارش نحوه نگارشی پایان نامه ها را ارائه دهیم. این گزارش ها به کمک تراپیپر استخراج شده است.
مطالبی که در این گزارش می خوانید:
نکته 15: نگارش عنوان و زیر عنوان در word
نکته 16: درج فهرست مطالب در word
نکته 17: رفتن روی عنوان با کلیک بر روی فهرست در word
نکته 18: درج فهرست اشکال و فهرست جداول در word
نکته 19: چسباندن شکل به عنوان شکل و همچنین الحاق جدول به عنوان جدول
نکته 20: بهم نخوردن متن در word هنگام کپی کردن یک شکل
فصل اول// تنظیمات اولیه؛ فارسی‌نویسی اعداد، رعایت حاشیه‌ها (اینجا)
فصل دوم// فارسی‌سازی شماره صفحه/ نحوه نوشتن پاورقی/ تنظیم فاصله بین خطوط (اینجا)
فصل سوم// همه فوت و فن‌‌های درج فهرست مطالب در ورد/ بهم نخوردن متن هنگام کپی کردن شکل(اینجا)
------------------------
در این بخش می خواهیم که تمام متن پایان نامه در یک فایل ورد باشد ( که مزایای بسیاری دارد) باید توجه کنیم که یک فایل پایان نامه معمولا از بخش های زیر تشکیل می شود:
* چند صفحه ی اول مربوط به جلد و بسم الله و چند صفحه مربوط به دفاعیه و امضای اساتید است که شماره نمی خورند.
* صفحه های بعدی که جزو متن اصلی نیستند شامل تقدیم و تشکر و چکیده، فهرست مطالب، شکل ها، جدول ها، حروف اختصاری، روابط و غیره همیشه شماره گذاری متفاوتی دارند.
* متن اصلی پایان نامه در ادامه می آید و هر فصل برای خودش یک متن جداگانه به حساب می آید.
* سپس بخش مراجع و رفرنس ها
* در ادامه برخی پایان نامه ها دارای پیوست هایی هستند که آنها هم برای خود بخش جدایی را می گیرند.
در نرم افزار ورد هم یک فایل می تواند بخش های(Section) متفاوتی داشته باشد. این سکشن ها از نظر صفحه بندی می توانند با هم فرق داشته باشند مثلا هر سکشن می تواند.
* اندازه کاغذ خودش را داشته باشد یعنی تا یک جایی از متن A4 باشد و در ادامه به A5 ( نصف A4) تبدیل شود و باز در ادامه A4 شود.
* هدر و فوتر خودش را داشته باشد
* رنگ پس زمینه ی خودش را داشته باشد
* و چیزی که ما الان به آن علاقمندیم: هر سکشن می تواند شماره گذاری خودش را داشته باشد.
البته اینطور نیست که این سکشن ها جزایری کاملا از هم جدا باشند، بلکه می توانند خصوصیت های بخش های مجاور ( بعدی و قبلی ) را نیز تقلید کنند. یعنی شما می توانید بدون اینکه تقاوتی را احساس کنید دو سکشن داشته باشد ( البته به عنوان مثال )
خوب حالا که کمی با مفاهیم آشنا شدیم ببینیم در عمل چگونه خواهد بود.
1- سر فصل ها را مشخص کنید
در فایل ورد خود صفحه ی ها مهم را مشخص می کنیم تا بتوانیم بهتر بر روی آنها کار کنیم.
* صفحه ی مشابه جلد
* صفحه ی بسم الله
* صفحه ی تقدیر و تشکر
* صفحه ی چکیده
* صفحه ی فهرست
* صفحه های اول هر فصل
2- چگونه سکشن ها را ببینیم؟
برای مشاهده سکشن ها کافی است در قسمت بالایی یا پایینی صفحه دوبار کلیک کنید. زمانی که این کار را انجام دادید متوجه می شوید که متن اصلی شما کم رنگ می شود و قسمت هایی از بالا و پایین به نام header و footer برای شما نمایش داده می شود.
جهت بازگشت به حالت قبلی کافی است است دوبار روی متن اصلی کلیک کنید.
3- یک سکشن جدید ایجاد کنید
برای ایجاد یک سکشن جدید باید بدانیم که از چه صفحه ای به بعد می خواهیم شکسن جدید ایجاد کنیم.
ابتدا مکان نما را در انتهای آخرین خط صفحه قرار می دهیم و از منوی Page layout روی دکمه ی Breaks کلیک می کنیم و گزینه ی Next Page را انتخاب می کنیم.
اتفاقی که می افتد این است که کل متن ما از آن صفحه به بعد در یک سکشن دیگر خواهید بود. برای اینکه ببینیم چه سکشن هایی داریم دوباره در بالای صفحه دوبار کلیک می کنیم.
همینطور ادامه دهید و سکشن های خود را ایجاد کنید. توجه کنید که مهم است که هر یک از قسمت های پایان نامه را در یک سکشن جداگانه قرار دهید.
4- شماره صفحه ها را ایجاد کنید
شماره صفحه ها می توانند در header یا footer قرار بگیرند. این که شماره صفحه ها باید در کجا قرار بگیرند را می توانید در فایل راهنمایی که دانشگاه در اختیار شما قرار می دهد پیدا کنید. در اینجا فرض می کنیم که از ما خواسته شده است تا شماره صفحه ها در پایین هر صفحه و به صورت وسط چین باشند.
صفحه های ابتدایی نیاز به شماره صفحه ندارند. همان صفحه هایی که در section1 قرار دارند. صفحه های تقدیم و تشکر، چکیده و فهرست مطالب در section2 قرار گرفته اند که معمولا شماره های این صفحه ها به صورت ابجد ایجاد می شود. در فیلم زیر نحوه ی شماره گذاری برای این صفحه ها را می توانید مشاهده کنید:
نکته ی مهم این است که ما نمی خواهیم سکشن های ما به هم متصل باشند لذا باید link to previous را در فوتر و هدر برای هر سکشن خاموش ( غیر فعال ) کنیم.
5- شماره صفحه ی فصل ها
در این فیلم در ادامه ی شماره گذاری ها، شماره صفحه های فصل ها را تنظیم می کنیم. نکاتی که باید به آنها توجه داشته باشیم:
بعد از اینکه شماره را ایجاد کردید، در ابتدا شماره صفحه ممکن است نسبت به کل متن باشد مثلا صفحه ی اول فصل مقدمه که انتظار داریم شماره صفحه اش 1 باشد ممکن است شماره 10 یا هر عدد دیگری باشد. برای تنظیم درست به منوی Format page number باید رفت و از آنجا شماره ی این صفحه را تنظیم کرد.
همچنین در مراحل قبلی ما تعمدا link to previous ها را برای سکشن ها حذف کردیم. اگر حالا برای فصل اول شماره صفحه ها را ایجاد کنید متوجه می شوید که این شماره ها برای فصل های دوم و در ادامه ایجاد نمی شوند و فقط برای فصل اول شماره زده می شود. دلیلش این است که این شماره در فوتر همین سکشن است و ارتباط سکشن های بعدی با این سکشن قطع شده است. لذا کاری که در فیلم هم مشاهده می کنید این هست که دوباره فوتر ها ی سکشن های بعدی را به سکشن های قبلیشان link می کنیم یا متصل می کنیم.
6- صفحه ی اول هر فصل نباید شماره صفحه بخورد
برخی دانشگاه ها تاکید دارند که در پایان نامه هر فصل باید با یک صفحه جدا گانه که در آن عنوان فصل نوشته شده است، شروع شود. در این آموزش هم به همین سبک پیش رفته ایم. حال اگر بخواهیم شماره صفحه را در این صفحه های خاص نمایش ندهیم باید چه کار کنیم؟ توجه کنید که این شماره ها نمایش داده نمی شوند اما به حساب شمارش می آیند. مثلا اگر شماره آخرین صفحه ی فصل اون 23 باشد، شماره صفحه ی اول فصل دوم 24 است که نمی خواهیم نمایش داده شود و شماره اولین صفحه از فصل دوم 25 خواهد بود.
.jpg)
برای این کار مکان نما را روی فوتر صفحه ی اول هر فصل قرار می دهیم و از منوی Design قسمت Different fist page را انتخاب می کنیم.
توجه کنید که منظور از different first page ابتدای فصل پایان نامه نیست. نرم افزار ورد نمی تواند متوجه شود که ابتدای فصل شما کجاست بلکه منظور اولین صفحه ی آن سکشن است. شما می خواهید که اولین صفحه ی آن سکشن فوتری متفاوت داشته باشد ( شماره صفحه نداشته باشد ) لذا مهم است که اولین صفحه ی هر سکشن شما همان اولین صفحه ی هر فصل پایان نامه شما باشد.
7- چطور برای هر فصل هدر جداگانه بگذارم؟
برخی دانشگاه ها اجازه می دهند که برای فصل های پایان نامه header گذاشته شود. برای این کار همانند کاری که برای شماره صفحه ها کردیم را تکرار می کنیم. فقط باید توجه داشته باشید که header های هر فصل به فصل قبلی link نشده باشند. همچنین از آنجایی که ما صفحه ی اول هر کدام از سکشن هایمان را متقاوت کردیم. این هدر ها مجددا بر روی صفحه ی اول هر فصل اعمال نمی شوند و برای تک تک آن صفحه ها در صورت لزوم باید هدر و فوتر مجزا درست کنید. به فیلم زیر توجه کنید:
